Zmienność cenowa i ryzyko regulacyjne wybranych kryptowalut jako wyzwanie dla rynków finansowych

Paweł Węgrzyn; Marcin Glicz; Agnieszka Butor-Keler

doi:10.26354/bb.2.2.99.2025

Data publikacji : 2025-08-29

Tom 99 Nr 2 (2025)

Zmienność cenowa i ryzyko regulacyjne wybranych kryptowalut jako wyzwanie dla rynków finansowych

Paweł Węgrzyn

https://orcid.org/0000-0001-8963-2765

Marcin Glicz

https://orcid.org/0000-0003-4128-0267

Agnieszka Butor-Keler

https://orcid.org/0000-0002-2761-3144

DOI: https://doi.org/10.26354/bb.2.2.99.2025

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest badanie wpływu zmienności cenowej i oceny regulacyjnej kryptowalut na ryzyko dla rynków finansowych, na przykładzie bitcoin (BTC) i ether (ETH). Hipoteza badawcza zakłada, że kryptowaluty, z uwagi na swoją wysoką zmienność stanowią zagrożenie dla rynków finansowych. Analizę empiryczną przeprowadzono z wykorzystaniem modeli ekonometrycznych GARCH(1,1), służących do badania zmienności warunkowej cen kryptowalut oraz ich porównania z tradycyjnymi aktywami finansowymi, takimi jak pary walutowe EUR/USD, USD/PLN oraz indeksy giełdowe S&P500 i WIG20. Uzyskane wyniki potwierdzają, że BTC i ETH wykazują istotnie większą zmienność cenową niż tradycyjne instrumenty finansowe. Ponadto, wartości miary Value at Risk (VaR) dla analizowanych kryptowalut są znacząco wyższe w porównaniu do tradycyjnych instrumentów finansowych. Elementem badania jest także analiza wybranych regulacji prawnych, w tym poświęconych rynkowi kryptoaktywów oraz ocena roli tych aktów w kontekście mitygacji ryzyka dla rynków finansowych.

Słowa kluczowe:

Kryptowaluty, Zmienność cenowa, bitcoin, ether, GARCH

Kody JEL

G15, E44, K22

Inne teksty tego samego autora

Marcin Glicz, Nowe regulacje w obszarze usług finansowych – uwagi na tle rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych , Bezpieczny Bank: Tom 87 Nr 2 (2022)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf
ENG_pdf (English)

Zasady cytowania

Węgrzyn, P., Glicz, M., & Butor-Keler, A. (2025). Zmienność cenowa i ryzyko regulacyjne wybranych kryptowalut jako wyzwanie dla rynków finansowych. Bezpieczny Bank, 99(2), 29–50. https://doi.org/10.26354/bb.2.2.99.2025

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bank for International Settlements. 2016. Minimum Capital Requirements for Market Risk. Basel Committe on Banking Supervision.

Behan, Adam. 2022. Waluty wirtualne jako przedmiot przestępstwa. Wydanie I, stan prawny na dzień 31 grudnia 2021 r. Kraków: Krakowski Instytut Prawa Karnego Fundacja.

Błażowska, Agnieszka. 2024. Kryptowaluty w Polskim Prawie Karnym. Monografie Prawnicze. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.

Bollerslev, Tim. 1986. ‘Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity’. Journal of Econometrics 31(3):307–27. doi:10.1016/0304-4076(86)90063-1.

Bouri, Elie, Peter Molnár, Georges Azzi, David Roubaud, and Lars Ivar Hagfors. 2017. ‘On the Hedge and Safe Haven Properties of Bitcoin: Is It Really More than a Diversifier?’ Finance Research Letters 20:192–98. doi:10.1016/j.frl.2016.09.025.

Canh, Nguyen Phuc, Udomsak Wongchoti, Su Dinh Thanh, and Nguyen Trung Thong. 2019. ‘Systematic Risk in Cryptocurrency Market: Evidence from DCC-MGARCH Model’. Finance Research Letters 29:90–100. doi:10.1016/j.frl.2019.03.011.

Chu, Jeffrey, Stephen Chan, Saralees Nadarajah, and Joerg Osterrieder. 2017. ‘GARCH Modelling of Cryptocurrencies’. Journal of Risk and Financial Management 10(4):17. doi:10.3390/jrfm10040017.

Cont, R. 2001. ‘Empirical Properties of Asset Returns: Stylized Facts and Statistical Issues’. Quantitative Finance 1(2):223–36. doi:10.1080/713665670.

Corbet, Shaen, Brian Lucey, Andrew Urquhart, and Larisa Yarovaya. 2019. ‘Cryptocurrencies as a Financial Asset: A Systematic Analysis’. International Review of Financial Analysis 62:182–99. doi:10.1016/j.irfa.2018.09.003.

Dyhrberg, Anne Haubo. 2016. ‘Bitcoin, Gold and the Dollar – A GARCH Volatility Analysis’. Finance Research Letters 16:85–92. doi:10.1016/j.frl.2015.10.008.

ESMA. 2024. ‘Consultation Paper on the Draft Guidelines on the Conditions and Criteria for the Qualification of Crypto-Assets as Financial Instruments’.

European Central Bank. 2019. ‘Crypto-Assets: Implications for Financial Stability, Monetary Policy, and Payments and Market Infrastructures’. Occasional Paper Series (223).

Financial Stability Board. 2018. ‘Crypto-Asset Market. Potential Channels for Future Financial Stability Implications’.

Fiszeder, Piotr. 2009. Modele klasy GARCH w empirycznych badaniach finansowych. Rozprawa Habilitacyjna / Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Gandal, Neil, Jt Hamrick, Tyler Moore, and Tali Oberman. 2018. ‘Price Manipulation in the Bitcoin Ecosystem’. Journal of Monetary Economics 95:86–96. doi:10.1016/j.jmoneco.2017.12.004.

Ibrahim, Bassam A., Ahmed A. Elamer, Thamir H. Alasker, Marwa A. Mohamed, and Hussein A. Abdou. 2024. ‘Volatility Contagion between Cryptocurrencies, Gold and Stock Markets Pre-and-during COVID-19: Evidence Using DCC-GARCH and Cascade-Correlation Network’. Financial Innovation 10(1):104. doi:10.1186/s40854-023-00605-z.

International Monetary Fund. 2021. COVID-19, Crypto, and Climate: Navigating Chellenging Transitions. Global Financial Stability Report. Washington, DC.

Ji, Qiang, Elie Bouri, Chi Keung Marco Lau, and David Roubaud. 2019. ‘Dynamic Connectedness and Integration in Cryptocurrency Markets’. International Review of Financial Analysis 63:257–72. doi:10.1016/j.irfa.2018.12.002.

Katsiampa, Paraskevi. 2017. ‘Volatility Estimation for Bitcoin: A Comparison of GARCH Models’. Economics Letters 158:3–6. doi:10.1016/j.econlet.2017.06.023.

Klein, Tony, Hien Pham Thu, and Thomas Walther. 2018. ‘Bitcoin Is Not the New Gold – A Comparison of Volatility, Correlation, and Portfolio Performance’. International Review of Financial Analysis 59:105–16. doi:10.1016/j.irfa.2018.07.010.

Koutmos, Dimitrios. 2018. ‘Return and Volatility Spillovers among Cryptocurrencies’. Economics Letters 173:122–27. doi:10.1016/j.econlet.2018.10.004.

Kuester, K. 2005. ‘Value-at-Risk Prediction: A Comparison of Alternative Strategies’. Journal of Financial Econometrics 4(1):53–89. doi:10.1093/jjfinec/nbj002.

Kuźniak, Katarzyna. 2008. ‘Zarządzanie Ryzykiem Prawnym w Przedsiębiorstwie’. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej We Wrocławiu, Finanse, Bankowość, Rachunkowość 6(1196):91–99.

Liu, Yukun, and Aleh Tsyvinski. 2018. Risks and Returns of Cryptocurrency. w24877. Cambridge, MA: National Bureau of Economic Research. doi:10.3386/w24877.

Marszałek, Paweł. 2019. ‘Kryptowaluty – Pojęcie, Cechy, Kontrowersje’. Studia BAS 1(57):105–25. doi:10.31268/StudiaBAS.2019.06.

Mazur, Łukasz. 2024. ‘Kryptowaluty jako środek umarzania zobowiązań’. in Prawo umów elektronicznych: zarys systemu, Monografie Prawnicze, edited by J. Gołaczyński. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.

McNeil, Alexander, Rüdiger Frey, and P. Embrechts. 2005. Quantitative Risk Management: Concepts, Techniques, and Tools. Vol. 101.

Michna, Marcin. 2018. Bitcoin Jako Przedmiot Stosunków Cywilnoprawnych. Monografie Prawnicze. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.

Sajeev, Kavya Clanganthuruthil, and Mohd Afjal. 2022. ‘Contagion Effect of Cryptocurrency on the Securities Market: A Study of Bitcoin Volatility Using Diagonal BEKK and DCC GARCH Models’. SN Business & Economics 2(6):57. doi:10.1007/s43546-022-00219-0.

Skorupka, Jerzy, Katarzyna Urbanowicz-Sobczak, and Robert Zawłocki. 2024. Przestępstwa Przeciwko Mieniu i Gospodarcze. 3. wydanie. edited by R. Zawłocki. System Prawa Karnego / Redaktor Naczelny Lech K. Paprzycki, Andrzej Marek. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck : wydano we współpracy z Instytutem Nauk Prawnych PAN.

Smales, Lee A. 2021. ‘Volatility Spillovers among Cryptocurrencies’. Journal of Risk and Financial Management 14(10):493. doi:10.3390/jrfm14100493.

Świerczyński, Marek. 2024. Przełomowe technologie informatyczne w prawie prywatnym międzynarodowym. Stan prawny na 30.11.2023 r. Monografie Prawnicze. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.

Symitsi, Efthymia, and Konstantinos J. Chalvatzis. 2018. ‘Return, Volatility and Shock Spillovers of Bitcoin with Energy and Technology Companies’. Economics Letters 170:127–30. doi:10.1016/j.econlet.2018.06.012.

Szewczyk, Jarosław. 2018. ‘O Cywilnoprawnych Aspektach Bitcoina’. Monitor Prawniczy (5):243–51.

Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. 2018.

Wnęk, Michał. 2023. Natura Prawna Kryptowaluty. Monografie Prawnicze. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck.

Xu, Qiuhua, Yixuan Zhang, and Ziyang Zhang. 2021. ‘Tail-Risk Spillovers in Cryptocurrency Markets’. Finance Research Letters 38:101453. doi:10.1016/j.frl.2020.101453.

Yi, Shuyue, Zishuang Xu, and Gang-Jin Wang. 2018. ‘Volatility Connectedness in the Cryptocurrency Market: Is Bitcoin a Dominant Cryptocurrency?’ International Review of Financial Analysis 60:98–114. doi:10.1016/j.irfa.2018.08.012.

Zacharzewski, Konrad. 2014. ‘Bitcoin Jako Przedmiot Stosunków Prawa Prywatnego’. Monitor Prawniczy (21):1132–39.