Koniecznośc uzyskania potwierdzeń bankowych na potrzeby badania sprawozdania finansowego na przykładzie działalności TPA Wirecard

Edgar Löw

doi:10.26354/bb.6.3.100.2025

Data publikacji : 2025-11-05

Tom 100 Nr 3 (2025)

Koniecznośc uzyskania potwierdzeń bankowych na potrzeby badania sprawozdania finansowego na przykładzie działalności TPA Wirecard

Edgar Löw

https://orcid.org/0000-0001-5818-3741

DOI: https://doi.org/10.26354/bb.6.3.100.2025

Abstrakt

Sprawa Wirecard była największym skandalem gospodarczym w Europie od czasów II wojny światowej. Tysiące obligatariuszy i akcjonariuszy straciło swoje pieniądze, a przeciwko Wirecard, organom regulacyjnym, zarządowi i audytorowi Ernst & Young (EY) wniesiono pozwy sądowe. EY audytowało skonsolidowane sprawozdania finansowe Wirecard przez dziesięć lat. Oszustwo w Wirecard miało miejsce w Azji w ramach działalności biznesowej z tzw. zewnętrznymi nabywcami (TPA). Skandal spowodował, że środki pieniężne w wysokości 1,9 mld euro stały się niedostępne. Środki te były rzekomo przechowywane na rachunkach powierniczych. Niniejszy artykuł pokazuje, jakie procedury audytowe należało przeprowadzić, aby upewnić się, że środki pieniężne wykazane w bilansie były rzeczywiście dostępne. Pojawiła się cała seria sygnałów alarmowych spoza Wirecard, które miały duże znaczenie dla orientacji podejścia audytora opartego na ryzyku. Ponadto Wirecard miał wiele wskaźników oszustwa wymienionych w jednym ze standardów audytu. Nie miało to jednak wystarczającego wpływu na podejście EY oparte na ryzyku. Wręcz przeciwnie, firma często polegała na ustnych oświadczeniach Wirecard. Gdyby audyt został przeprowadzony prawidłowo, oszustwo mogłoby zostać bardzo szybko wykryte. W poniższym artykule ujawniono poważne braki w procedurach audytowych dotyczących rachunków powierniczych. Biorąc pod uwagę działalność w zakresie TPA z zaledwie trzema partnerami biznesowymi, wątpliwy charakter powiernika, zaangażowanie tylko jednego banku, w którym prowadzono rachunki powiernicze, oraz ogromne znaczenie kwot dla kontynuacji działalności Wirecard, audytor miał obowiązek uzyskać potwierdzenie istnienia środków pieniężnych poprzez potwierdzenie bankowe. Gdyby sprawozdanie biegłego rewidenta dotyczące działalności TPA zostało odrzucone na wczesnym etapie, co byłoby nieuniknioną konsekwencją prawidłowego przeprowadzenia audytu, negatywne skutki finansowe dla obligatariuszy i akcjonariuszy zostałyby znacznie ograniczone.

Słowa kluczowe:

Wirecard, Ernst & Young (EY), audytor, skandal księgowy, rachunek powierniczy, podejście audytowe zorientowane na ryzyko, podstawowe zasady prawidłowego audytu

Kody JEL

M40, M41, M42, O16

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

ENG_pdf (English)
pdf

Zasady cytowania

Löw, E. (2025). Koniecznośc uzyskania potwierdzeń bankowych na potrzeby badania sprawozdania finansowego na przykładzie działalności TPA Wirecard . Bezpieczny Bank, 100(3), 93–121. https://doi.org/10.26354/bb.6.3.100.2025

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Almeling/Flick/Scharr, Abschlussprüfung klipp und klar, Wiesbaden 2020.

BLZ (Berliner Zeitung), & Reuters. (16 July 2020). Wirecard: Manager will auspacken. (B. Zeitung, Hrsg.), accessed on 27 July 2025 from https://www.berliner-zeitung.de/wirtschaft-verantwortung/wirecard-manager-will-auspacken-li.93575.

Führungkräfte, W. (Juli - September 2016). Report WCUK-Ireland. Financial Times, accessed on 27 July 2025 from https://www.ft.com/content/19c6be2a-ee67-11e9-bfa4-b25f11f42901.

Führungskräfte, W. (17 October 2016). WUKI Payplugger. Financial Times, accessed on 27 July 2025 from https://www.ft.com/content/19c6be2a-ee67-11e9-bfa4-b25f11f42901.

Führungskräfte, W. (31 March 2017). Receivables Q2 2017. Financial Times., accessed on 27 July 2025 from https://www.ft.com/content/19c6be2a-ee67-11e9-bfa4-b25f11f42901.

GoMoPa.net. (26. October 2012). Staatsanwalt stellt Wirecard-Ermittlung gegen GoMoPa-Chefs ein. Pressemeldung. (G. -G. Partners, Hrsg.) accessed on 16 July 2020 from https://www.gomopa.net/Pressemitteilungen.html?id=1052&meldung=Staatsanwalt-stellt-Wirecard-Ermittlung-gegen-GoMoPa-Chefs-ein&__cf_chl_jschl_tk__=38a6b6b538be7b1e4e220b017ee212d260b55b1f-1595325949-0-ASbKuF4TqxEa04XiU6PRJwWTGjoYaVpqaTlgtsJMMwVzgUNR48dWjol. (not available anymore).

Graumann, Wirtschaftliches Prüfungswesen, 6th, revised, edition, Herne 2020.

Hammer, T. (21 November 2008). Streit um Wirecard - Aktionärsschützer im Zwielicht. (Z. online, Hrsg.) accessed on 27 July 2025 from https://www.zeit.de/online/2008/30/querdax-wirecard/komplettansicht#comments.

Hesse, M. (30 April 2016). Finanzmärkte: Die Schlacht um Wirecard - Wette auf den Absturz. (D. SPIEGEL, Ed.) DER SPIEGEL(18/2016), pp. 65 – 67.

Head of EY’s policy department before the committee of inquiry. See Untersuchungsausschuss.

Head of Accounting of Wirecard to the committee of inquiry. See Untersuchungsausschuss.

Head of Compliance of Wirecard to the committee of inquiry. See Untersuchungsausschuss.

Head of the Supervisory Board of Wirecard to the committee of inquiry. See Untersuchungsausschuss.

Hoefer, C., & Engemann, M. (28 April 2020). Sonderprüfung bei Wirecard lässt Fragen unbeantwortet. (General-Anzeiger, Hrsg.), accessed on 27 July 2020 – not available anymore – from https://ga.de/news/wirtschaft/ueberregional/sonderpruefung-bei-wirecard-laesst-fragen-unbeantwortet_aid-50283803.

IDW (Ed.), WP-Handbuch, 17th edition, Düsseldorf 2020.

Jahn, J. (21 July 2008). Anlegerschützer unter Verdacht. (F.A.Z., Hrsg.), accessed on 27 July 2025 from https://www.faz.net/aktuell/finanzen/aktien/kursmanipulation-anlegerschuetzer-unter-verdacht-1665356.html#void.

Justenhoven/Meyer in: Beck´scher Bilanzkommentar, 14th edition, München 2024, § 246, para. 12-26.

https://www.jcapitalresearch.com/uploads/2/0/0/3/20032477/2015_10_30_wirecard_initiation_global_shorts.pdf, accessed on 27 July 2025.

KPMG, Bericht über die unabhängige Sonderuntersuchung Wirecard AG (Report on the independent special investigation into Wirecard AG), München 27 April 2020 (quoted as KPMG)

Krüger, A. (23 July 2020). EY, was soll das? FAQ zum Wirecard-Skandal. (t. V. GmbH, Hrsg.) accessed on 27 July 2025 from https://taz.de/FAQ-zum-Wirecard-Skandal/!5695456/?goMobile2=159408000000.

Lenz, Die Verantwortung des Abschlussprüfers zur Aufdeckung von Bilanzdelikten (Täuschungen, Vermögensschädigungen), Das Fallbeispiel Wirecard AG, in: KoR, 2020, pp. 546-552

Lenz, Die Prüfung von Treuhandkonten – das Fallbeispiel Wirecard AG, Erwiderung auf Marten, DB 2020, pp. 1465-1469 and pp. 2085-2089.

Löw, E. & Kunzweiler, D., Der Fall Wirecard, Bilanzierungsgerüchte und Reaktionen von BaFin, Wirtschaftsprüfern und Wirecard in den Konzernabschlüssen, Berlin 2021

Löw, E. & Heyd, R., The Audit Failures of the Wirecard Scandal, Examining the Role of the Auditor in Regulatory Oversight, Cham 2024.

Marten, Die Prüfung von Treuhandkonten im Rahmen der Abschlussprüfung, Der Betrieb, 2020, pp. 1465-1469.

Marten/Quick/Ruhnke, Wirtschaftsprüfung, 6th, revised, edition, Stuttgart 2020.

McCrum, D. (25 June 2020). Wirecard: the timeline. (T. F. Times, Hrsg.) accessed on 27 July 2025 from https://www.ft.com/content/284fb1ad-ddc0-45df-a075-0709b36868db.

McCrum, D., & Palma, S. (18 October 2019). Wirecard: the unanswered questions. (F. Times, Hrsg.) London-Singapur, accessed on 27 July 2025 from https://www.ft.com/content/f4a89186-f0eb-11e9-ad1e-4367d8281195

McCrum, D., & Storbeck, O. (16. October 2019). Wirecard faces calls from analysts for information on its accounting. (F. Times, Hrsg.) London-Frankfurt, accessed on 27 July 2025 from https://www.ft.com/content/04706e68-f029-11e9-ad1e-4367d8281195.

McCrum, D., & Storbeck, O. (5. May 2020). How the paper trail went cold in KPMG’s special audit of Wirecard. Wirecard AG. (F. Times, Hrsg.) London – Frankfurt, accessed on 27 July 2025 from https://www.ft.com/content/cc64ac71-9232-4815-b2df-41c46a73a5f0.

Niedersachsen, N. 1. (2 July 2020). OLB gab Wirecard-Chef offenbar Millionen-Kredit. (N. Rundfunk, Hrsg.) Oldenburg. accessed on 27 July 2025 from https://www.ndr.de/nachrichten/niedersachsen/oldenburg_ostfriesland/OLB-gab-Wirecard-Chef-offenbar-Millionen-Kredit,wirecard104.html.

None. (24 July 2008). Straub stolpert über Insidergeschäfte. Wirecard-Affäre. (Z. Online, Ed.) accessed on 27 July 2025 from https://www.zeit.de/online/2008/31/sdk-ruecktritt-straub.

Schüttler, Prüfung von Treuhandkonten auf Vorhandensein, in: Der Betrieb, 2020, pp. 1862-1863.

Schüttler, Die Treuhand im HGB-Abschluss, Weder Treugeber noch Abschlussprüfer müssen über Treuhandverhältnisse berichten – das muss sich nach Wirecard ändern!, In: Steuer- und Bilanzpraxis (StuB), 2020, pp. 671-672.

Storbeck, O., & McCrum, D. (3. October 2018). Wirecard’s meteoric rise prompts questions. (F. Times, Hrsg.) Aschheim-London, accessed on 27 July 2025 from https://www.ft.com/content/d080c3fc-c561-11e8-8670-c5353379f7c2.

Strunz, B. (2 July 2020). Bilanzen über Jahre aufgebläht? Wirecard-Skandal. (A.-a. /. tagesschau.de, Hrsg.) accessed on 27 July 2025 from https://www.tagesschau.de/investigativ/ndr/wirecard-149.html.

Trust Companies Act of Singapure, the Trust Companies Act of Singapure is available under https://sso.agc.gov.sg/Act/TCA2005.

Untersuchungsausschuss, Deutscher Bundestag: Beschlussempfehlung und Bericht des 3. Untersuchungsausschusses der 19. Wahlperiode gemäß Artikel 44 des Grundgesetzes, 22.06.2021, Drucksache 19/30900 (quoted as Untersuchungsausschuss)

Wambach-Report, A committee of inquiry of the German Bundestag appointed the auditing firm Rödl & Partner as investigators on March 4, 2021. Their work was conducted at the offices of the auditor, Ernst & Young (EY), in Berlin from March 15, 2021, to April 15, 2021 inclusive. The investigations culminated in a „Bericht über die Ergebnisse des Ermittlungsauftrags zur Unterstützung der Arbeit des 3. Parlamentarischen Untersuchungsausschusses (der 19. Wahlperiode) des Deutschen Bundestages“, meaning "Report on the Results of the Investigation to Support the Work of the 3rd Parliamentary Committee of Inquiry (of the 19th legislative period) of the German Bundestag." The report became known as the Wambach Report, named after Rödl & Partner's Managing Director, Martin Wambach.

Wirecard AG, (31 December 2016). Monitoring Customer Relationships. Tabellenkalkulation. Financial Times. accessed on 27. July 2025 from https://www.ft.com/content/19c6be2a-ee67-11e9-bfa4-b25f11f42901.

Wirecard AG 2017, Annual Report.

Wirecard AG, (20 July 2017). Übersicht Dritt-Acquirer. Tabellenkalkulation. (F. Times, Hrsg.), accessed on 27 July 2025 from https://www.ft.com/content/19c6be2a-ee67-11e9-bfa4-b25f11f42901.

Wirecard AG, (31 December 2017). Q4 2017 Monitoring CR_intern. Financial Times. accessed on 27 July 2025 from https://www.ft.com/content/19c6be2a-ee67-11e9-bfa4-b25f11f42901.

Wirecard 2020, Statement of the Management Board about the current situation of the Company https://ir.wirecard.com/websites/wirecard/English/5110/news-detail.html?newsID=1985593&fromID=5000, accessed on 27 July 2020 (not available anymore).

Wirecard 2020, Application for opening of insolvency proceedings https://ir.wirecard.com/websites/wirecard/English/5110/news-detail.html?newsID=1988247&fromID=1000, accessed on 27 July 2020 (not available anymore).