Zmiana klimatu a stabilność finansowa: analiza tematyczna literatury z wykorzystaniem BERTopic

Łukasz Kurowski

doi:10.26354/bb.4.3.100.2025

Data publikacji : 2025-11-05

Tom 100 Nr 3 (2025)

Zmiana klimatu a stabilność finansowa: analiza tematyczna literatury z wykorzystaniem BERTopic

Łukasz Kurowski

https://orcid.org/0000-0002-3306-4276

DOI: https://doi.org/10.26354/bb.4.3.100.2025

Abstrakt

Artykuł analizuje powiązania pomiędzy zmianą klimatu a stabilnością finansową w literaturze naukowej. Zastosowano metodę BERTopic do analizy ponad tysiąca abstraktów publikacji indeksowanych w Scopus, a uzyskane wyniki zweryfikowano na zbiorze abstraktów z Web of Science. Wyniki wskazują na dominację tematów związanych z polityką klimatyczną i ryzykiem transformacji, których znaczenie wyraźnie wzrosło po 2015 roku. Jednocześnie w badaniach naukowych zauważalne są wątki dotyczące ryzyka fizycznego – m.in. katastrof klimatycznych, zasobów wodnych czy ryzyka powodziowego – choć są one słabiej reprezentowane. Szczególnie widoczna jest luka w zakresie bezpośrednich odniesień do celów polityki makroostrożnościowej. Analiza porównawcza ujawnia także zróżnicowanie geograficzne: w krajach prowadzących intensywną politykę klimatyczną (np. kraje UE) dominują badania nad ryzykiem transformacji, podczas gdy w regionach szczególnie narażonych na ekstremalne zdarzenia pogodowe (np. Indie) akcent kładziony jest na ryzyko fizyczne. Analizy przeprowadzone na bazie abstraktów z Web of Science potwierdzają wnioski wyciągnięte przy wykorzystaniu artykułów z bazy Scopus. Wyniki badania podkreślają potrzebę dalszego rozwijania badań nad integracją ryzyk klimatycznych w polityce makroostrożnościowej.

Słowa kluczowe:

zmiana klimatu, stabilność finansowa, BERTopic, polityka makroostrożnościowa

Kody JEL

G01, G28, Q54, Q58

Inne teksty tego samego autora

Anna Dobrzańska, Łukasz Kurowski, Antycykliczny bufor kapitałowy jako instrument polityki makroostrożnościowej. Dotychczasowe doświadczenia w Unii Europejskiej , Bezpieczny Bank: Tom 74 Nr 1 (2019)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf
ENG_pdf (English)

Zasady cytowania

Kurowski, Łukasz. (2025). Zmiana klimatu a stabilność finansowa: analiza tematyczna literatury z wykorzystaniem BERTopic. Bezpieczny Bank, 100(3), 40–66. https://doi.org/10.26354/bb.4.3.100.2025

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Alessi, L., & Detken, C. (2018). Identifying excessive credit growth and leverage. Journal of Financial Stability, 35, 215–225.

Aristei, D., Bruno, M., Guardabascio, B., & Ortame, F. (2025). From Financial Stability to Climate Change: A BERTopic Analysis of ECB and National Central Bank Speeches. In ICES 2025-3rd Italian Conference on Economic Statistics-BOOK OF SHORT PAPERS (pp. 13-16).

Bai, J., Krishnamurthy, A., & Weymuller, C. H. (2018). Measuring liquidity mismatch in the banking sector. The Journal of Finance, 73(1), 51–93.

Battiston, S., Guth, M., Monasterolo, I., Neudorfer, B., & Pointner, W. (2020). Austrian banks’ exposure to climate-related transition risk. Financial Stability Report, 40(November), 31-40.

Battiston, S., Mandel, A., Monasterolo, I., Schütze, F., & Visentin, G. (2017). A climate stress-test of the financial system. Nature Climate Change, 7(4), 283-288.

Berkebile-Weinberg, M., Goldwert, D., Doell, K. C., Van Bavel, J. J., & Vlasceanu, M. (2024). The differential impact of climate interventions along the political divide in 60 countries. Nature communications, 15(1), 3885.

Blei, D. M., Ng, A. Y., & Jordan, M. I. (2003). Latent dirichlet allocation. Journal of machine Learning research, 3(Jan), 993-1022.

Borsuk, M. (2023). Climate-policy-relevant sectors and credit risk. Journal of Credit Risk.

Boutaleb, A., Picault, J., & Grosjean, G. (2024). BERTrend: neural topic modeling for emerging trends detection. arXiv preprint arXiv:2411.05930.

Cahen-Fourot, L. (2024). Low-carbon transition, stranded assets, financial stability, and the role of central banks. The Elgar Companion to Energy and Sustainability, 372-383.

Caldecott, B., Harnett, E., Cojoianu, T., Kok, I., & Pfeiffer, A. (2016). Stranded Assets: A Climate Risk Challenge. Rios, A. R. (Ed.). https://doi.org/10.18235/0012646

Carbone, S., Giuzio, M., Kapadia, S., Krämer, J. S., Nyholm, K., & Vozian, K. (2022). The low-carbon transition, climate commitments and firm credit risk (No. 409). Sveriges Riksbank Working Paper Series.

Carney, M. (2015). Breaking the tragedy of the horizon–climate change and financial stability. Speech given at Lloyd’s of London, 29, 220-230.

Ceglar, A., Parker, M., Pasqua, C., Boldrini, S., Gabet, M., & van der Zwaag, S. (2024). Economic and financial impacts of nature degradation and biodiversity loss. Economic Bulletin Articles, 6.

Chherawala, T. (2024). Impact of Climate Transition Risk on Firm-Level Credit Risk: The Case of India’s Steel Companies. Prajnān, 53(1).

Damen, S., & Van Kempen, T. (2025). Mandatory energy efficiency disclosure policies and house prices. Journal of Housing Economics, 67, 102043.

Daumas, L. (2024). Financial stability, stranded assets and the low‐carbon transition–A critical review of the theoretical and applied literatures. Journal of Economic Surveys, 38(3), 601-716.

Doksæter, E. S., & Bøckmann, J. A. (2021). Is there a bubble within ESG stocks on Oslo Stock Exchange? An empirical analysis of the low risk rated ESG stocks in Norway (Master's thesis, OsloMet–Oslo Metropolitan University).

EUNB (2020). Guide on climate-related and environmental risks Supervisory expectations relating to risk management and disclosure. https://www.bankingsupervision.europa.eu/ecb/pub/pdf/ssm.202011finalguideonclimate-relatedandenvironmentalrisks~58213f6564.en.pdf

ESRB (2013). Recommendations European Systemic Risk Board Recommendation of the European Systemic Risk Board of 4 April 2013 on intermediate objectives and instruments of macro-prudential policy (ESRB/2013/1) (2013/C 170/01) https://www.esrb.europa.eu/pub/pdf/recommendations/2013/ESRB_2013_1.en.pdf

ESRB (2014). Flagship report on macro-prudential policy in the banking sector. Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2849/26552

European Central Bank (ECB) Banking Supervision. (2020). Guide on climate-related and environmental risks. Frankfurt am Main.

Farhi, E., & Tirole, J. (2012). Collective moral hazard, maturity mismatch, and systemic bailouts. American Economic Review, 102(1), 60–93.

FSB (2023). Progress Report on Climate-Related Disclosures 2023 Report. https://www.fsb.org/uploads/P121023-1.pdf

Giudici, P., Sarlin, P., & Spelta, A. (2020). The interconnected nature of financial systems: Direct and common exposures. Journal of Banking & Finance, 112, 105149.

Grootendorst, M. (2022). BERTopic: Neural topic modeling with a class-based TF-IDF procedure. arXiv preprint arXiv:2203.05794.

IPCC. (2021). Climate change 2021: The physical science basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (V. Masson-Delmotte, P. Zhai, A. Pirani, S.L. Connors, C. Péan, S. Berger et al., eds). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781009157896

Kurowski, Ł. (2024). Ryzyko klimatyczne w sektorze bankowym. Oficyna Wydawnicza SGH.

Kurowski, Ł., & Sokal, K. (2023). Polish household default risk and physical risk of climate change. Financial Internet Quarterly, 19(3), 87-99.

Lal, M., Harasawa, H., & Takahashi, K. (2002). Future climate change and its impacts over small island states. Climate Research, 19(3), 179-192.

Lamperti, F., Bosetti, V., Roventini, A., & Tavoni, M. (2019). The public costs of climate-induced financial instability. Nature Climate Change, 9(11), 829-833.

Li, S., Wang, H., & Liu, X. (2022). The impact of carbon tax on financial stability. Environmental Science and Pollution Research, 29(37), 55596-55608.

Malim Franco, J. P., Barasal Morales, A., & Laurini, M. (2025). When Green Turns Exuberant: Bubble Detection in Clean-Energy Markets. Márcio, When Green Turns Exuberant: Bubble Detection in Clean-Energy Markets.

MFW (2013). Key aspects of macroprudential policy. IMF Policy Paper. International Monetary Fund. https://www.imf.org/en/Publications/Policy-Papers/Issues/2016/12/31/Key-Aspects-of-Macroprudential-Policy-PP4798

Miller, R. G., & Pinter, N. (2022). Flood risk and residential real‐estate prices: evidence from three US counties. Journal of Flood Risk Management, 15(2), e12774.

Nehrebecka, N. (2025). Short-and long-term effects of environmental factors on credit risk: evidence from polish publicly listed firms. Environment, Development and Sustainability, 1-35.

NGFS (2019). A Call for Action: Climate Change as a Source of Financial Risk. London: Network for Greening the Financial System.

NGFS (2023). Nature-related Financial Risks: a Conceptual Framework to guide Action by Central Banks and Supervisors. https://www.ngfs.net/system/files/import/ngfs/medias/documents/ngfs_conceptual-framework-on-nature-related-risks.pdf

Osofsky, H. M., & Peel, J. (2022). " The Grass is Not Always Greener" Revisited: Climate Change Regulation Amid Political Polarization. Yale J. on Reg., 39, 815.

Osorio, S., Tietjen, O., Pahle, M., Pietzcker, R. C., & Edenhofer, O. (2021). Reviewing the Market Stability Reserve in light of more ambitious EU ETS emission targets. Energy Policy, 158, 112530.

Rai, R., Kharel, S., Devkota, N., & Paudel, U. R. (2019). Customers perception on green banking practices: A desk. The Journal of Economic Concerns, 10(1), 82-95.

Reimers, N., & Gurevych, I. (2019). Sentence-bert: Sentence embeddings using siamese bert-networks. arXiv preprint arXiv:1908.10084.

Roy, N. M. (2020). Climate Change's Free Rider Problem: Why We Must Relinquish Freedom to Become Free. Wm. & Mary Env't L. & Pol'y Rev., 45, 821.

Senni, C. C., Goel, S., & von Jagow, A. (2024). Economic and financial consequences of water risks: The case of hydropower. Ecological Economics, 218, 108048.

Taconet, N., Méjean, A., & Guivarch, C. (2020). Influence of climate change impacts and mitigation costs on inequality between countries. Climatic Change, 160(1), 15-34.

Tang, W., Bu, H., Zuo, Y., & Wu, J. (2024). Unlocking the power of the topic content in news headlines: BERTopic for predicting Chinese corporate bond defaults. Finance Research Letters, 62, 105062.

Tiems, I., Smid, V., & Ginter, C. (2024). Nature-related financial risks in our own account investments: An exploratory case study and deep dive in electric utilities. De Nederlandsche Bank.https://www.dnb.nl/media/q5jf0td4/dnb-analyse-nature-related-financial-risks-in-our-own-account-investments-an-exploratory-case-study-and-deep-dive-in-electric-utilities.pdf

Tripathy, K. P., & Mishra, A. K. (2023). How unusual is the 2022 European compound drought and heatwave event?. Geophysical Research Letters, 50(15), e2023GL105453.

Truffer, B., Murphy, J. T., & Raven, R. (2015). The geography of sustainability transitions: Contours of an emerging theme. Environmental Innovation and Societal Transitions, 17, 63-72.

Van Toor, J., Piljic, D., Schellekens, G., van Oorschot, M., & Kok, M. (2020). Indebted to nature: Exploring biodiversity risks for the Dutch financial sector. De Nederlandsche Bank.

Vargas-Herrera, H., Murcia, A., Machado-Franco, C. L., Cadena-Silva, C. A., Cepeda-López, F. H., Lemus-Esquivel, J. S., … & Villalobos-Perez, J. (2023). Financial Infrastructure Report 2023.

Wang, J., & Wang, H. (2024). Environmental regulation and corporate financial risk: The role of credit guarantees. Finance Research Letters, 63, 105357.

Wildowicz-Szumarska, A., & Owsiak, K. (2024). Impact of climate change on income inequality. Implications for rich and poor countries. Economics and Environment.