Bezpieczny Bank

O istocie banku centralnego

2025-05-08T09:26:59+00:00

Wpływ systemów gwarancji depozytów na stabilność banków - doświadczenia okresów niestabilności systemowej

2025-04-07T00:52:25+00:00

Gwarantowanie depozytów jest kluczowym elementem sieci bezpieczeństwa finansowego, która stabilizuje system bankowy. Epizod niestabilności systemowej w USA w marcu 2023 r. wywołał kryzys zaufania, czy istniejące ramy gwarantowania depozytów odpowiednio chronią odporność banków na panikę i wstrząsy. Artykuł analizuje i testuje niektóre założenia toczącej się obecnie debaty na temat reformy unijnego pakietu zarządzania kryzysowego i gwarantowania depozytów (CMDI). Podstawowe wnioski płynące z przeglądu literatury i z badania empirycznego stanowią, że cechy fundamentalne, takie jak właściwa kapitalizacja i rentowność banków mają kluczowe znaczenie dla utrzymania stabilności, natomiast niektóre propozycje nowej dyrektywy CMDI są zasadne i zwiększą stabilność unijnego systemu bankowego. Przeprowadzone badanie empiryczne potwierdza główne wnioski z debaty, że runy i paniki bankowe zależą nie tylko od zakresu i poziomu gwarantowania depozytów w ramach krajowych systemów gwarancyjnych, oraz że wolumen niegwarantowanych depozytów hurtowych w krajach UE nie stanowi poważnego zagrożenia dla stabilności sektora bankowego, jako czynnik izolowany.

Strategia transferu jako skuteczna metoda resolution - rozważania teoretyczne i wnioski z dotychczasowych doświadczeń

2025-02-20T09:04:44+00:00

Doświadczenia ostatnich lat pokazują, że dominującą metodą stosowaną w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków jest strategia transferu polegająca na sprzedaży wszystkich bądź wybranych aktywów i zobowiązań banku problemowego do nowego, rynkowego nabywcy. Przedstawiona w niniejszym artykule analiza wskazuje na szereg zalet strategii transferu w porównaniu do alternatywnej strategii bail-in, jak i klasycznej procedury postępowania upadłościowego. W szczególności, strategia transferu pozwala na określenie mniejszych wymagań w zakresie wewnętrznej zdolności do absorpcji strat banku, przez co może być szczególnie przydatna wobec banków mniejszych, finansujących się w znacznym stopniu depozytami. Jednakże powodzenie strategii transferu jest uzależnione od szeregu czynników, a jej wdrożenie wymaga odpowiedniego przygotowania. W artykule podjęto próbę przedstawienia najważniejszych determinant powodzenia strategii transferu.

Komparatywna analiza sektora bankowego w Polsce i w Szwecji w czasie kryzysów lat 90. XX w., globalnego kryzysu finansowego oraz pandemii COVID-19

2025-03-24T06:17:43+00:00

Artykuł dotyczy sytuacji sektora bankowego w Polsce oraz w Szwecji w trzech okresach dekoniunktury tj. kryzysów lat 90 XX w., globalnego kryzysu finansowego zapoczątkowanego w Stanach Zjednoczonych w 2008 r. oraz pandemii COVID-19. Celem artykułu jest ocena wpływu kryzysu nordyckiego oraz kryzysu państw transformacji z lat 90. XX w., a także globalnego kryzysu finansowego i spowolnienia gospodarczego związanego z wystąpieniem pandemii COVID-19 na sytuację polskiego i szwedzkiego sektora bankowego.

Analiza potwierdziła dobrą sytuację sektorów bankowych w Polsce i w Szwecji w latach 1990-2022. Wybrane mierniki ekonomiczne nie odbiegały znacząco od wartości przeciętnych, porównując do sytuacji ogólnoświatowej. W Polsce zmiany miały miejsce w większym stopniu w okresie pandemii COVID-19, niż w okresie globalnego kryzysu finansowego. Natomiast w Szwecji odwrotnie.

Inicjatywa Vollgeld w Szwajcarii – próba reformy systemu monetarnego

2025-02-21T09:09:03+00:00

Inicjatywa Vollgeld w Szwajcarii była jedną z ważnych prób zmiany krajowego systemu monetarnego w bieżącym stuleciu. Jej główny postulat zakładał przyznanie bankowi centralnemu monopolu na emisję pieniądza bezgotówkowego. Założenia inicjatywy Vollgeld były oparte na koncepcji pieniądza suwerennego, która pojawiła się w pierwszej połowie XX wieku i stanowiła odpowiedź na niestabilność systemu finansowego. Celami artykułu były (1) przedstawienie inicjatywy Vollgeld i związanej z nią koncepcji pieniądza suwerennego oraz (2) analiza argumentów za i przeciw przyjęciu inicjatywy Vollgeld. W artykule postawiono następującą tezę: pomimo że w teorii koncepcja pieniądza suwerennego pozwala zwiększyć kontrolę nad akcją kredytową banków operacyjnych, w przypadku małej gospodarki otwartej, jej wdrożenie niesie ze sobą liczne zagrożenia dla stabilności systemu ekonomicznego. Do weryfikacji tezy wykorzystano krytyczną analizę literatury przedmiotu. Źródła danych i źródła literaturowe stanowiły polskie i zagraniczne artykuły naukowe i publikacje zwarte, publikacje Initiative Monnaie Pleine, dokumenty Szwajcarskiego Banku Narodowego oraz źródła internetowe.

Ransomware jako zagrożenie dla bezpieczeństwa infrastruktury krytycznej, ze szczególnym uwzględnieniem systemu finansowego

2025-01-07T09:49:37+00:00

Cel naukowy: Artykuł ma na celu podsumowanie współczesnej wiedzy na temat zagrożeń związanych z ransomware oraz zbadanie ich wpływu na infrastrukturę krytyczną w Polsce.

Problem i metody badawcze: Problemem badawczym jest analiza rosnącego zagrożenia ransomware, zwłaszcza w kontekście jego wpływu na instytucje publiczne i prywatne. Metody badawcze obejmują krytyczną analizę literatury oraz studium przypadków rzeczywistych ataków. Na podstawie przeglądu literatury oraz analizy incydentów, artykuł omawia etapy ataku ransomware, przykłady znanych incydentów w Polsce oraz analizuje poziom zagrożenia w różnych sektorach gospodarki.

Wyniki: Analiza wykazuje, że ransomware stał się poważnym zagrożeniem dla różnych sektorów, szczególnie dla infrastruktury krytycznej, zdolnej do paraliżowania działalności instytucji oraz powodowania wycieków danych.

Wnioski: Autor podkreśla pilną potrzebę wzmocnienia zabezpieczeń oraz edukacji użytkowników jako kluczowych strategii obronnych. Rekomenduje również regularne tworzenie kopii zapasowych oraz współpracę międzynarodową w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Artykuł wnosi nową wiedzę na temat strategii przeciwdziałania ransomware oraz podkreśla potrzebę ciągłego rozwoju technologii zabezpieczeń w odpowiedzi na rosnące zagrożenia cyfrowe.

Upadłość konsumencka a problem wykluczenia finansowego

2025-02-21T08:50:00+00:00

Upadłość konsumencka pozwala na oddłużenie niewypłacalnym konsumentom, ale niesie też zagrożenia związane z ograniczeniami w dostępie do niektórych usług finansowych, w tym usług transakcyjnych i kredytowych (np. zablokowanie pieniędzy na rachunku bankowym), co może powodować poważne utrudnienia dla nadmierne zadłużonych osób w zarządzaniu finansami osobistymi. Banki mogą w różnych obszarach usług finansowych dyskryminować upadłych w trakcie postępowania upadłościowego, a nawet po jego zakończeniu. Z perspektywy makroekonomicznej, zwiększająca się liczba upadłości konsumenckich powoduje zagrożenia dla stabilności systemu finansowego i konieczne są pewne ograniczenia w dostępie do kredytów, ale z drugiej strony arbitralne wykluczenie upadłych z obszaru tych usług może pozbawić wielu oddłużonych konsumentów możliwości poprawy dobrostanu i kondycji ekonomicznej ich gospodarstw domowych, które zostały pozbawione w trakcie postępowania upadłościowego wartościowych aktywów – przede wszystkim lokum mieszkalnego.

Prof. Andrzej Józef Gospodarowicz

2025-05-08T12:43:59+00:00

Od redakcji

2025-05-08T09:21:37+00:00

Bankowe Indywidualne Konta Emerytalne – najbezpieczniejsza forma oszczędzania na emeryturę

2025-03-03T14:13:31+00:00

Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) stanowią jedną z dobrowolnych form dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Oferowane są przez pięć rodzajów instytucji finansowych, w tym przez banki. Choć bez względu na rodzaj instytucji oszczędzający mają gwarancję zwrotu kapitału, to zapewniają je trzy różne podmioty. Skutkuje to chociażby różnicami w maksymalnej wysokości zwrotu. Innymi aspektami, które wpływają na atrakcyjność akumulacji środków, w tym ich bezpieczeństwo, mogą być m.in. gwarancja zwrotu wpłaconego kapitału czy też kwestia opłat związanych z oszczędzaniem. Celem publikacji jest odpowiedź na pytanie badawcze: dlaczego IKE prowadzone przez banki można uznać za najbezpieczniejszą metodę indywidualnego oszczędzania na emeryturę. Do jego zrealizowania zastosowano krytyczną analizę literatury przedmiotu, ekonomiczną analizę prawa, a także metody wnioskowania. Z przeprowadzonych badań wynika, że bankowe IKE mają najwyższe gwarancje zwrotu depozytu, cechują się dodatnimi nominalnymi stopami procentowymi oraz wyróżniają się różnymi przywilejami, np. przywilejem egzekucyjnym. Warto także zwrócić uwagę, że w przypadku analizowanych produktów nie występują opłaty manipulacyjne związane z oszczędzaniem poszczególnych wpłat.