Bezpieczny Bank

Od redakcji

2025-08-28T08:50:59+00:00

Kto inwestuje w kryptoaktywa? Demografia, źródła wiedzy i postrzeganie ryzyka na rynkach aktywów wysokiego ryzyka

2025-07-18T08:37:04+00:00

Celem badania jest identyfikacja czynników behawioralnych i decyzyjnych determinujących zainteresowanie aktywami wysokiego ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem kryptoaktywów. Analizie poddano zmienne demograficzne (wiek, płeć, wykształcenie), wcześniejsze doświadczenia inwestycyjne, źródła wiedzy oraz zrozumiałość produktu. W lutym 2025 roku przeprowadzono dwustopniowe badanie CAWI: sondaż losowo-kwotowy (N = 3500) oraz badanie wśród inwestorów i osób zainteresowanych kryptowalutami (N = 940). Analizy regresji i korelacji wykazały, że konferencje branżowe i wydarzenia fintech istotnie wiążą się z zainteresowaniem inwestowaniem, zwłaszcza wśród starszych respondentów i kobiet. Zaobserwowano również odmienne reakcje kobiet i mężczyzn na webinary i szkolenia online. Wyniki wskazują na konieczność różnicowania strategii edukacji finansowej. Ograniczeniem przeprowadzonych badań było to, iż wszyscy respondenci pochodzili z jednego kraju, co może wpływać na ograniczoną możliwość generalizacji wyników na populacje z innych kontekstów kulturowych i społecznych. Dodatkowo, badania zostały zrealizowane w relatywnie krótkim przedziale czasowym, co może ograniczać ich zdolność do uchwycenia zmian dynamicznych w badanym zjawisku.

Zmienność cenowa i ryzyko regulacyjne wybranych kryptowalut jako wyzwanie dla rynków finansowych

2025-05-14T10:54:05+00:00

Celem niniejszego artykułu jest badanie wpływu zmienności cenowej i oceny regulacyjnej kryptowalut na ryzyko dla rynków finansowych, na przykładzie bitcoin (BTC) i ether (ETH). Hipoteza badawcza zakłada, że kryptowaluty, z uwagi na swoją wysoką zmienność stanowią zagrożenie dla rynków finansowych. Analizę empiryczną przeprowadzono z wykorzystaniem modeli ekonometrycznych GARCH(1,1), służących do badania zmienności warunkowej cen kryptowalut oraz ich porównania z tradycyjnymi aktywami finansowymi, takimi jak pary walutowe EUR/USD, USD/PLN oraz indeksy giełdowe S&P500 i WIG20. Uzyskane wyniki potwierdzają, że BTC i ETH wykazują istotnie większą zmienność cenową niż tradycyjne instrumenty finansowe. Ponadto, wartości miary Value at Risk (VaR) dla analizowanych kryptowalut są znacząco wyższe w porównaniu do tradycyjnych instrumentów finansowych. Elementem badania jest także analiza wybranych regulacji prawnych, w tym poświęconych rynkowi kryptoaktywów oraz ocena roli tych aktów w kontekście mitygacji ryzyka dla rynków finansowych.

Jakie ryzyko regulacyjne kryptoaktywów mogą podejmować banki (w UE)?

2025-07-18T10:14:31+00:00

Artykuł analizuje zakres ryzyk związanych z kryptoaktywami, jakie banki w Unii Europejskiej mogą podejmować zgodnie z przejściowymi regulacjami ostrożnościowymi, wprowadzonymi na mocy artykułu 501d CRR3 oraz uzupełnionymi przez projekt regulacyjnych standardów technicznych (RTS) opracowany przez EBA. Analiza opiera się na ewoluującym otoczeniu prawnym UE, w szczególności MiCAR i CRR3, i bada sposoby, w jakie banki mogą angażować się w kryptoaktywa poprzez usługi powiernicze, płatnicze i handlowe oraz emisję tokenów. Artykuł przedstawia także stanowiska sektora wobec projektu RTS oraz omawia wyzwania rachunkowe, zwłaszcza napięcie między podejściem kosztowym a modelem wartości godziwej w ramach MSSF. W konkluzji autor wskazuje, że mimo strategicznego i technologicznego potencjału kryptoaktywów – zwłaszcza w zakresie usług powierniczych i tokenizacji finansów – możliwości banków do skalowania tej działalności pozostają silnie ograniczone przez ramy ostrożnościowe i niepewność regulacyjną.

Ochrona klientów korzystających z usługi doradztwa w zakresie kryptoaktywów (MiCAR) – uwagi porównawcze na tle pakietu regulacyjnego MiFID II

2025-07-18T09:18:58+00:00

Kryptoaktywa budzą wiele kontrowersji zarówno z perspektywy ich wyceny (metod wyceny), jak i licznych zagrożeń po stronie inwestorów. Rynek kryptoaktywów słynie bowiem niestety ze spekulacji, dużych wahań cen, manipulacji oraz wyrafinowanych technik marketingowych. Doradzanie w takich warunkach cechuje się zatem istotnym i wielorodzajowym ryzykiem. Dlatego też usługa doradztwa w zakresie kryptoaktywów może i powinna budzić ciekawość, w szczególności w zakresie instrumentów ochrony klientów korzystających z tej usługi oraz ew. odpowiedzialności cywilnoprawnej podmiotów ją świadczących.

Rozporządzenie w sprawie rynku kryptoaktywów („MiCAR”) poddaje reżimowi prawnemu usługę doradztwa w zakresie kryptoaktywów. Z chwilą rozpoczęcia stosowania MiCAR, wykonywanie tej usługi będzie wymagało posiadania zezwolenia wydawanego przez KNF, uprzednio przekonując organ nadzoru o spełnianiu wymogów prawnych, m.in. tych nastawionych na ochronę klientów. Wymogi te, jak i specyfika przedmiotu samego doradztwa (kryptoaktywa) skłaniają do głębszej refleksji nt. postulowanego, oczekiwanego, teoretycznego i praktycznego wymiaru tej usługi.

Aby jednak móc rzetelnie rozmawiać o usłudze doradztwa w zakresie kryptoaktywów należy porównać tę usługę z usługą doradztwa inwestycyjnego, o której mowa w dyrektywie 2014/65/UE („dyrektywa MiFID II”). Doradztwo inwestycyjne zdefiniowane w dyrektywie MiFID II ma już bowiem długoletnią tradycję, z której nie tylko warto, lecz wręcz trzeba skorzystać. Pozwoli to przedstawić specyfikę doradztwa w zakresie kryptoaktywów oraz doprowadzi do wskazania kluczowych obowiązków związanych z jej wykonywaniem. Ukazanie istotnych problemów doradztwa w zakresie kryptoaktywów powinno nam uświadomić, co czeka uczestników rynku finansowego już za kilka miesięcy.

Wybrane problemy usługi przechowywania kryptoaktywów w świetle MiCAR

2025-07-18T08:22:42+00:00

Jedną z usług w zakresie kryptoaktywów, której świadczenie zostało uregulowane przepisami unijnego rozporządzenia 2023/1114 w sprawie rynków kryptoaktywów (MiCAR), jest usługa zapewniania przechowywania kryptoaktywów i administrowania nimi w imieniu klientów. Celem artykułu jest omówienie najważniejszych problemów związanych ze świadczeniem wskazanej usługi, ze szczególnym uwzględnieniem wymogów regulacyjnych, które prawodawca unijny nałożył na dostawców usług w zakresie kryptoaktywów (CASP) w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony klientów, a także stabilności i integralności rynków kryptoaktywów. W ocenie autorów pomimo tego, że rozwiązania unijne przyjęte w MiCAR, charakteryzują się niedoskonałościami, kierunek regulacyjny przyjęty przez prawodawcę unijnego ocenić należy za słuszny. Ostateczna ocena spełnienia celów stojących za ustanowieniem przepisów MiCAR w omawianym zakresie, będzie zależała jednak od kształtujących się w przyszłości tendencji rynkowych, nadzorczych, oraz aktywności krajowych organów ustawodawczych państw członkowskich UE.

Obszar przepisów wspólnych w obszarze kryptoaktywów i usług płatniczych w prawie Unii Europejskiej

2025-07-18T10:25:26+00:00

Z uwagi na (nie)oczekiwane opóźnienia polskiego rządu w pracach nad dostosowaniem prawa krajowego do Unijnego Rozporządzenia MiCA, pomimo tego, że akt ten jest już w pełni stosowany w całej Unii Europejskiej od dnia 30 grudnia 2024 roku, w połowie 2025 roku wciąż nie jest możliwe dokonanie rzetelnej oceny prawnej ani biznesowej pierwszych miesięcy funkcjonowania unijnego i polskiego rynku w nowych ramach regulacyjnych działalności w zakresie kryptoaktywów. Należy jednak podkreślić, że skala skomplikowania zagadnień prawnych wywołanych pojawieniem się MiCAR na unijnym rynku finansowym wykracza dalece poza ściśle lokalną – polską specyfikę. Można wręcz skonstatować, że nawet na poziomie unijnych prac legislacyjnych nie w pełni doceniono, względnie nie dostrzeżono, tego jak szeroko i dalece regulacja MiCAR wpływać będzie na „tradycyjny” rynek finansowy. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie właśnie jednego z takich „pól styku” na płaszczyźnie unijnej, na którym przepisy z zakresu kryptoaktywów oddziałują na regulacje prawa usług płatniczych, zarówno już obowiązującego, jak i projektowanego, tj. odpowiednio dyrektyw PSD2 i EMD2 oraz Rozporządzania PSR i dyrektywy PSD3, której znajdują się obecnie na finalnym etapie procesu legislacyjnego.

Problem kwalifikacji prawnej wybranych usług w zakresie kryptoaktywów w świetle MiCAR

2025-05-20T20:31:27+00:00

Artykuł analizuje możliwość kwalifikacji prawnej usług przechowywania, administrowania oraz transferu kryptoaktywów w imieniu klienta, które mają za przedmiot tokeny będące e-pieniądzem w rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 w sprawie rynków kryptoaktywów, jako usług płatniczych w rozumieniu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego.

Artykuł bada, czy wskazane usługi mieszczą się w katalogu usług płatniczych oraz analizuje potencjalne konsekwencje z tym związane. Opracowanie wykorzystuje metodę dogmatyczno-prawną, opierając się na interpretacji aktów prawnych, orzecznictwie oraz dorobku zagranicznej i krajowej doktryny.

Wyniki badań wskazują, że uznanie tych usług za usługi płatnicze wiązałoby się z koniecznością spełnienia podwójnych wymogów regulacyjnych – zarówno tych dotyczących dostawców usług w zakresie kryptoaktywów, jak i dostawców usług płatniczych. Zagadnienie to ma kluczowe znaczenie dla stabilności rynku finansowego i efektywności nadzoru nad jego uczestnikami.

Krytyczna ocena regulacyjnych możliwości przeciwdziałania nadużyciom na rynku kryptoaktywów

2025-07-18T08:53:17+00:00

Celem Rozporządzenia (UE) 2023/1114 w sprawie rynków kryptoaktywów (MiCA) jest m.in. zapewnienie integralności rynku oraz ochrona inwestorów przed nadużyciami, takimi jak manipulacja i wykorzystywanie informacji poufnych. Przepisy Tytułu VI MiCA stanowią podstawę unijnego reżimu przeciwdziałania nadużyciom na rynku kryptoaktywów, określając kluczowe definicje i obowiązki regulacyjne. Artykuł zawiera próbę oceny adekwatności, skuteczności i proporcjonalności mechanizmów przeciwdziałania nadużyciom, wobec specyfiki opisywanego rynku. Zastosowano formalno-dogmatyczną metodę badawczą polegającą na analizie tekstu prawnego w świetle literatury przedmiotu oraz wytycznych instytucji międzynarodowych. Wyniki badania wskazują, że choć regulacja zawiera przepisy zakazujące nadużyć na rynku kryptoaktywów, istotne problemy może w tym kontekście powodować brak bezpośredniego odniesienia do nadużyć z wykorzystaniem instrumentów pochodnych niebędących przedmiotem zorganizowanego obrotu oraz rezygnacja ze szczegółowej regulacji rekomendacji inwestycyjnych. Brak obowiązku raportowania transakcji menadżerskich na rynku kryptoaktywów można z kolei uznać za rozwiązanie proporcjonalne.

Czy cyfrowa programowalna waluta banku centralnego (PCBDC) jest pieniądzem? Kilka uwag z perspektywy ontologii pieniądza

2025-05-15T15:09:03+00:00

Celem artykułu jest zbadanie, czy programowalna cyfrowa waluta banku centralnego (programmable central bank digital currency – PCBDC) kwalifikuje się jako pieniądz w świetle różnych ontologicznych teorii pieniądza. Przeprowadzona analiza wskazuje, że zgodnie z państwową teorią pieniądza jest ona pieniądzem, według teorii instytucjonalnej ma potencjał, aby być pieniądzem, a z perspektywy teorii kredytowej jest pieniądzem, lecz z istotnymi zastrzeżeniami. W artykule odwołano się do bieżącej debaty dotyczycącej cyfrowych walut banków centralnych (central bank digital curren – CBDC). Zastosowanie perspektywy oferowanej przez różne ontologiczne teorie pieniądza pozwoliło na analizę tych problemów z rzadko obecnej w literaturze przedmiotu perspektywy.